Contexto (I)

Entre os feitos históricos que inician o século XIX destaca a Guerra da Independencia (1808-1814) na que o campesiñado acabaría sumándose ao enfrontamentos contra os franceses, en parte esperando un novo sistema máis xusto, e por outro, debido aos abusos do exército francés que acabarían esixindo unha contribución á guerra, ao tempo que había que facilitarlles comida, e en moitos casos con comportamentos persoais cheos de abusos.

Despois da guerra viría a alternancia entre absolutistas e liberais, con Fernando VII (1814-1833)  na monarquía. Primeiro co Sexenio Absolutista (1814-1820), que supón un retorno ao Antigo Réxime; despois o Trienio Liberal (1820-1823), no que apenas se puido fraguar cambio algún; e finalmente a Década Ominosa (1823-1830). En 1833 sobe ao trono a Raíña Isabel II, no que permanecerá ata o ano 1868.