Concentración silenciosa

"-Hai unha concentración silenciosa de apoio aos presos na Praza das Flores. Se queres que vaiamos, estamos a tempo.

  -Non. Irei eu só. Ti quedas na casa. (...)

  Separámonos na intersección entre Ervedelo e Xoán XXIII. Subín por Capitán Eloy -¡presente!- e alí estaba o vello, á altura do Xesteira, rodeado dun batallón de xornalistas. Os rapaces que ían camiño da Praza das Flores, mochila ao lombo, mirábano con fame atrasada."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.113-114

O mes que vén cumpro dezaoito

"En Santiago ilegalizaran formalmente a Vangarda Popular acusándoa de formar parte do GIA, e todo aquel que compartira os obxectivos da banda, aínda que lle desen grima Chuck Norris e as filloas de sangue de cocho estilo Baixa Limia, era sospeitoso de alentar crimes horrendos. Mais no referido á retención ilegal de colaboradores do GIA menores de idade e guapísimas, o baleiro legal era estremecedor.

  -¿Cantos anos tes?

  -O mes que vén cumpro dezaoito."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.103

Tempo sen entrar

"Era día canda saín á rúa. Preferín non coller o coche e airear por Ervedelo adiante. Merquei o xornal nunha pequena librería e fun directamente aos deportes. Boas noticias: Pepe Pallozas aceptaba o envite do Depredador Penide. Tamén fixen acopio de tabaco para varios día. Anos atrás sempre que saía do RockClub con día grande, paraba naquel quiosco para mercar os xornais frescos. Levaba tempo sen entrar..."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.100

Outro ron

"-Só ía ao Delirios cos amigolos de sempre, claro. Unha panda de avogados moi larpeiros. Seguinos unha noite. Eses pagan ben e non alardean. O Nékora era doutra calaña. Un vidiñas metido a revolucionario.

  Malena pediu outro ron e baleirou o vaso dunha tacada.

  -O Nékora non matou a Adrián -confesou-. Ese fulano non ten nada que ver con todo isto."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.99

Unha man tremelicante

"Pedín un whisky e unha auga mineral, soltei a cifra e, antes de que puidera poñerme medianamente nostálxico lembrando gloriosas enchentes no local na compaña de Roi Maceira -dono da maior colección de vinilos de punk rock coñecida na cidade, evindentemente-, unha man tremelicante demandoume unha protección que eu non podía ofrecer. Era Malena. Sen a tatuaxe ao aire e cuns lentes escuros non a coñecera.

  -Supuxen que a estas horas nos atopariamos aquí-ironicei. Precisamente estaba a piques de subir ata o Delirios a ver se algunha das túas compañeiras me pode resultar máis útil ca ti para resolver o caso."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.97

In corpore adfecto

"Conducindo xa por Ervedelo adiante, venceuna o sono. Por veces non era quen de manter o equilibrio e recostaba a cacheira no meu colo, axudándose coas mans. Os maromos do Tosca, sempre facendo garda, contemplaban o espectáculo dende a beirarrúa mentres saudaban a dúas negras espléndidas que entraban a fichar. Acelerei a fondo e pasei todos os semáforos en vermello para chegar canto antes e deitar a Helena, que seguía lapixando nas miñas pernas á procura de acomodo.

  (...) Penseino mellor. A esas horas, o RockClub sempre estaba aberto e a vida nunca me sorría. Fixen café e preparei dúas lonchas que metín in corpore adfecto."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.94-95

Aos tombos

"Cerqueina pola cintura. Alcanzamos a Praza Maior e fomos aos tombos ata os xardíns das Burgas. A xeada congregara unha morea de mendigos que combatían os rigores climáticos con viñoco, cubertos con mantas esfiañadas e cartóns en torno ao cano."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.94

Unha marioneta desencarreirada

"-¡Helena, Helena!-berrei.

  Non perdera o coñecemento. Conseguín poñela de pé e sentala nas escaleiras que baixan ata a Praza Maior. Movía a cabeza construíndo círculos imaxinarios mentres debuxaba figuras imposibles cos brazos, coma unha marioneta desencarreirada.

  -Queren matar a miña nai -esbardallaba-. Os colombianos queren matar a miña nai e vou quedar soa.

  Os borrachos e os nenos sempre din a verdade. Os pastilleiros, ademais, póñense cariñosísimos. Non dei abasto."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.93

Unha gargallada estrepitosa

"Con media botella de Dyc enriba empecei a facerme moita graza. Tanta que non puiden evitar soltar unha gargallada estrepitosa cando vin unha rapaza trousando na porta da igrexa de Santa María Nai.

  -¿De que ris, fillo de puta?- preguntoume a rapaza con ton desafiante.

  -De min- respondinlle a berros.

  A voz esgazada pola friaxe e o alcohol resultoume familiar."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.93

Ganas de farra

"A Praza da Madalena era un bo sitio para intentalo. Apañei uns cartóns dun contedor, axustei a bufanda ao pescozo e busquei un lugar apartado para sentar no chan. O pic-nic non prometía moito, pero polo menos tiña intendencia abonda para renderme unha pequena homenaxe. O Zoco estaba pechando e os derradeiros clientes que saían á praza -algúns deles en manga curta, ostentosamente mamados- convidaban aos despistados a continuar a xoldra. Eu tiña ganas de farra, pero sen ter que dar conversa."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.93

A fame

"A min, coa desilusión entroume a fame. Subín pola Pena Corneira e merquei nun vinte e catro horas un bocata mexicano, vasos de plástico, tres paquetes de Ducados e unha botella de Dyc. Non tiña ganas de volver a casa e atopala desordenada, inhabitable e fría. Pensei que o mellor sería remediar a fame no momento e seguir emborrachándome."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.92

O silencio

"Deixeille propina ao camareiro, que esta vez non era o fulano que non se parecía ao poeta Roi Maceira, e nin mo agradeceu. Ao saír incomodoume moito o silencio da Praza do Correxidor, pero resultoume idóneo para coller aire, acender un cigarro e marcar o número de Marina. Necesitaba vela dunha vez por todas e aclarar o acontecido a noite antes de que Noriega me amargara o descanso dominical."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.91-92

Todas as mesas de todos os bares

"En realidade, estiveramos sentados en todas as mesas de todos os bares posibles onde nunca entraba a policía, "territorios liberados" que seguían engordando en densidade, ano tras ano, entre a Rúa dos Fornos e a Lepanto, pasando antes pola Rúa da Paz e as inmediacións do conxunto catedralicio. Transporteime dez anos atrás e vinme naquela barra, menos canso e máis roxelo, máis tolerantes coas resacas e..."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.91

Na mesma mesa, ou en calquera

"Subín da Praza das Flores á do Correxidor. O Tytadine era un discreto fervedoiro de xente. Sentei na única mesa baleira e pedín un whisky. Dúas rapazas botaban moedas nunha urna colocada enriba da barra, ao carón dunha fotografía do Nékora. O xesto servía para subvencionar parte das pompas fúnebres. (...) Decateime de que anos atrás estivera sentado nesa mesma mesa con Marina, ou en calquera, mantendo conversas que remataban sempe co penúltimo licor-café e o antepenúltimo canuto."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.91

Recuncaban

"-Politicamente, máis ben pouco. Pero pode ser que co Nékora si tivese algún tipo de relación. Os dous recuncaban no Delirios, ¿non si? Celos, xogo, drogas, borracheiras... O de sempre. O guía quizais quixo cometer un asasinato persoal por causas que descoñecemos, reivindicalo no nome da banda e así alimentar a confusión."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.90

Como xa sabes

"Os clientes do Montecarlo daban conta de tapas de xamón asado e tortilla, case todos chimpando cañas. Os únicos que só bebiamos eramos Noriega e mais eu. Ao terceiro viño, o camareiro deixounos a botella enriba da mesa.

   -¿Que me contas do Nékora?-preguntei.

   -Tres anos na Vangarda Popular e dez anos de militancia no GIA. A finais dos oitenta estivo en Bonxe, acusado de queimar un autobús urbano. Cando o da tregua saíu do cárcere porque non tiña delitos de sangue, e de alí a nada ingresou no Comando Arenteiro. Adicábase á captación de novos membros, como xa sabes. Mais quizas descoñezas que ultimamente non gozaba do favor da nova cúpula. O fulano ía moito por libre, e seica xa lles creara algún problema no Couto Mixto."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.89

Nos probadores

"Pertencía a esa clase de mulleres felizmente casadas que, aos dous minutos de conversar con elas, parece que están pedindo longas sesións de sexo oral nos probadores do Carrefour. Todos devecían por ela. Guapa, intelixente, de boa familia e cunha educación exquisita, encantáballe que a convenceran de todo. Necesitaba ser o centro de atención, que piaran ao redor dela, mais cando ao vello non lle ía a auga para o lameiro, é dicir, case sempre, montaban esceniñas lamentables."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.88

Calma tensa

"En todos os arrabaldes sucedíanse as protestas e as concentracións de apoio ao guía morto. Cumpría gardar as formas.

  Pola tarde regresou a calma tensa, terminoloxía acuñada polos veciños da zona vella para se referiren ás noites sen barricadas e sen detencións. A zona dos viños estaba practicable para a inxestión masiva de mencías, e só algún control policial delataba o estado dos ánimos. Nogueira agardábame no Montecarlo."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.88

Zonas quentes

"De camiño á casa, evitei atravesar as zonas quentes. Na Praza de San Marcial os rapaces da Vangarda Popular enfrontábanse con cantullos e cócteles molotov á Garda Militar. A Praza Maior estaba tomada pola Policía Estatutaria e nas portas das sucursais bancarias da Rúa do Paseo foran colocados taboleiros de madeira para evitar estragos."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.87

Coche bomba

"O GIA fixera estoupar un coche bomba ao paso dunha furgoneta da Garda Militar, xusto na intersección entre as rúas do Progreso e Marcelo Macías. As primeiras noticias falaban dun garda morto. Arsenio Muñoz González, de vinte e dous anos, solteiro e veciño de Beade. Os guías, probablemente do Comando Faramontaos, activaran o coche bomba cun temporizador e fixeran voar polo aire un Ford Orion con vinte e cinco quilos de dinamita no maleteiro."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.87

Un bo cliente

"-Xuraría que os dous asasinatos poden levarnos a unha mesma persoa, ou a varias. O teu pai e o Nékora eran clientes habituais do Delirios, un lupanar para compartir. Cando lle meteron unha bala na cabeza, o teu camarada levaba enriba unha carteira chea de números de teléfono de prostitutas, incluído o de Malena. Era un bo cliente. Eu mesmo atopei o seu corpo a poucos metros do garito."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.83

Desabotoei a gabardina

"-Vale -contestou-. Agárdote no Condal. Está dous portais máis alá do meu. (...)

  De camiño ao Condal merquei a prensa máis sensacionalista que atopei e, mentres percorría a actualidade informativa, deixeime contaxiar -aínda máis do habitual- por unha sensación de inmobilidade vella e desacougante, tantas veces repetida que se achegaba polo carril central ao peor dos paroxismos. A Rúa do Paseo vociferaba o meu nome. "Atopan o cadáver dun terrorista do GIA falecido en estrañas circunstancias." Desabotoei a gabardina."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.81-82

Auria Ceive e Socialista

"-Agora mesmo non penso en nada -sentenciei-. En canto deteña ao camareiro do Tytadine por intento de asasinato, infórmote.

  (...) O Nékora era máis puteiro que patriota -así o era o común dos habitantes da cidade-  mais no ambiente revolucionario as debilidades con pendangas pasaban demasiada factura.

  (...) No entanto, estaba a piques de levar outra sorpresa. Heleniña fora previsora. "Auria Ceive e Socialista. 730 148 423. Chámame. Bicos." Noriega podía agardar toda a vida. Helena tivera a xenial idea de introducir un papeliño rosa nun dos petos traseiros do meu pantalón. "Auria Ceive e Socialista."."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx. 77-80

A erupción ía ser inminente

"Contornaríanse en brazos doutro -pensei- e Marina seguiría cun fulano parvo, gris e larafuzas mentras eu me mamaba coma un can, pero Helena agardábame no Tytadine e iso chegaba.

  Saínd do Delirios trazando curvas perigosísimas. Antes de chegar ao coche, os chincharrazos de whisky colisionaron no meu estómago, sumido nun brutal revoltallo de líquidos incandescentes e falto de compango sólido. A erupción ía ser inminente."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx. 74

Dous outeiros lumegantes

"A querindanga de Adrián Seivane chamábase Malena. Morenísima -Helena acertara- e prostitutísima, a fulana era unha gilda de postal salvaxe e veterana no oficio. Ágatha transmitiulle os meus desexos e a boneca achegouse paseniño, regalándome a visión dun dragón verde, con impregnacións vermellas, que trousaba lume aloxado nas súas nádegas, dous outeiros lumegantes que foran cimentados por un xenio creador indiscutible.

  (...) Estiven a piques de deixar que se confundira para sempre entre os borrachos e regresar ao Tytadine, onde Helena me agardaba catando viño barato e soñando soberanías populares."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.70-71

Un strip-tease moi paifoco

"Aparquei o Dyane 6 diante da porta, esta vez sen disimular as miñas intencións. O Delirios parecía un lugar apetecible, propicio para beber whiskies caros ao quente e, sobre todo, á conta do vello. (...)

  No Delirios non se escoitaban hits autóctonos. O Caribe gañaba a partida. As putangas preferían éxitos varios de gasolineira, moi trillados e intrascendentes, mais impagables para desgobernar entrepernas. (...) Unha recua de solteiros que ían deixar de selo, todos moi mamados, convidaban a un godallo imberbe a petiscar a perrecha dunha das churrianas que, con pouca fortuna, ensaiaba un strip-tease moi paifoco."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.67-68

O tempo da castañeira

"Entrei no Tytadine e busquei un lugar discreto na barra, lonxe de miradas escrutadoras.  A decoración do local non mudara moito. Con máis disimulo que interese decateime de que os caretos dos guías históricos - Secundino Arias Lestedo, alias Cassen e Margarida Boulloso Castiñeiras, alias Raxada- seguían pendurados das paredes, pero os máis novos non os coñecía. Unha enorme bandeira cubría o teito todo e varias coleccións de fotos con escenas de manifestacións e tundas da policía enchían as paredes. (...) Só unhas rapazas se atrevían a mandarlle uns bailongos ao fondo do local, entre risos e consignas político-festeiras:

Agora que vén o tempo,

o tempo da castañeira, 

é cando lle falan d´amores

a unha meniña solteira.

  Celebrei a decisión para o baile das clientas máis novas con outra copa de licor."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.64

Chincharrazos: química e certezas

"Supuxen que o Tytadine debía ser un rebumbio de xente. Había moitos anos que non entraba, concretamente dende que Marina lanzara a hipótese de que non eramos dous, senón tres, mais logrei sacar forzas para deixarme ver nun ambiente que agora sería demasiado hostil. Se todo ía como pensaba, antes de pedir cita no Delirios íanme sentar ben un par de chincharrazos de licor. (...) Na Praza do Correxedor, a estatua de Otero Pedrayo falaba para un auditorio fantasmal. As xélidas temperaturas impedían permanecer máis de cinco minutos á intemperie sen desexar  licores vigorosos. Non ocorría o mesmo as fins de semana, cando o patriarca amosaba os seus dotes de orador ante un público atordado polo garrafón, á procura de química e certezas."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.63-64

Bullotes asados

 

"Na Praza do Ferro cheiraba a bullotes asados. O Andrés desmontaba o telderete despois do show. Parei na Vereda e no Montecarlo para tomarlle uns viñocos, manducar uns roxóns e ler a prensa do día, que anunicaba máis manifestacións polas dúas bandas. Varios políticos de Santiago tiñan previsto "chegar á cidade nas vindeiras horas para participar nunha multitudinaria concentración"."

Diego Ameixeiras, Baixo mínimos, ed. Xerais, xuño, 2004, páx.63

Visita ao cemiterio de S. Francisco

Era a finais de xaneiro cando a granítica Auria diluíuse nun líquido pluvial que viaxou ao fondo estixio dunha antiquísima cidade dominada por verbas do pasado,  por rostros rexuvenecidos, por amores que contribuían a derreter aínda máis a pétrea cidade: ese día viaxei á cidade dos mortos, a ese lugar silencioso que parece estar no alto dun monte alegre pero que nembargante está debaixo de cada paso que dou mentres recorro a túa cidade. Todos os habitantes de Auria de todos os tempos  míranme, obsérvanme e pregúntanse quen é este individuo que prefire pasar unha tarde de sábado con eles, cadavéricos aurienses, antes que coas fermosas pero efémeras rosas que se ocultan tras o río do inverno. Recorro sendeiros, observo tumbas, imaxino rostros,  gozo de belezas cadavéricas pero non atopo a quen busco: Blanco-Amor, Valente; tan só Pedraio me saúda. Ninguén sabe deles... estarán a escribir afogados nas estixias augas. Blanco-Amor e Valente  decidiron viaxar unha vez máis a mundos ignotos aos que só se pode acceder mediante  ríos de tinta que brotan das Burgas cando o frío da noite nubra a mirada dos elixidos.

                                                                             Plubia

  ( Media noite do sábado 25 de xaneiro de 2014, no Tragaluz, rúa Tendas,11, despois de ter visitado o cemiterio de San Francisco, en Auria)